Dat heeft de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau (SHVON) donderdag besloten. Koningin Máxima zit in het bestuur van de stichting. "Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit Koningin Máxima hechten daarom groot belang aan dit onafhankelijk onderzoek", laat SHVON weten. De onderzoekers bekijken alleen objecten met een koloniale herkomst.

Erfgoedspecialist Valika Smeulders is een van de leden van de onderzoekscommissie. Zij is hoofd Geschiedenis bij het Rijksmuseum. Ook is ze lid van de Adviescommissie Nationaal Beleidskader Koloniale Collecties van de Raad voor Cultuur. Smeulders deed onderzoek naar de omgang met koloniaal erfgoed en het slavernijverleden in Nederland, Suriname, Curaçao, Ghana en Zuid-Afrika.

De andere leden zijn voorzitter kunsthistoricus Rudi Ekkart, voormalig directeur van het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, en historicus Martin Bossenbroek.

Ekkart deed eerder onderzoek naar de herkomst van kunstwerken die zijn geroofd in de Tweede Wereldoorlog. Bossenbroek is voormalig directeur Collecties en Dienstverlening van de Koninklijke Bibliotheek.

De omstreden Gouden Koets behoort ook tot de Koninklijke Verzamelingen. Volgens critici draagt het rijtuig bij aan het verheerlijken van het koloniale verleden van Nederland.

De in Amsterdamse vervaardigde Gouden Koets bevat bladgoud uit Suriname. Koning Willem-Alexander besloot vanwege de ophef het rijtuig de komende jaren niet te gebruiken.

Een woordvoerder zegt namens het Koninklijk Huis tegen NU.nl dat het voorbarig is om nu al voorbeelden te geven van objecten die zullen worden onderzocht. De commissie zal "in de loop van het onderzoek" adviseren of ook de herkomst van de Gouden Koets moet worden bekeken.

Het demissionaire kabinet beloofde in januari 2021 geroofde cultuurgoederen uit voormalige koloniale gebieden die zich in de Rijkscollectie bevinden terug te geven als een land daarom vraagt. In oktober van dit jaar eiste Indonesië tienduizenden kunstwerken en menselijke resten terug.

De Koninklijke Verzamelingen zijn particulier bezit. De onderzoekscommissie belooft in haar advies over mogelijke teruggave van objecten toch zoveel mogelijk het kabinetsbeleid te volgen. Het kabinet moet dat beleid nog opstellen.