In 2019 werd wereldwijd ruim 50 miljoen ton aan elektronische apparaten weggegooid, blijkt uit de Global E-waste Monitor 2020 van de Verenigde Naties. Dat komt neer op zo'n 7 kilo elektronisch afval of e-waste per persoon. Wetenschappers die het rapport opstelden, verwachten dat deze hoeveelheid stijgt tot zo'n 74 ton in 2030.

In Azië ontstaat de meeste e-waste: 25 miljoen ton. Dat is net zo veel als de verspilling in Europa en Amerika samen. Toch voert Europa de lijst aan als het gaat om aantal kilo's weggegooide apparaten per persoon, namelijk: 16,2 kilo. Nederland zit met 21,6 kilo ver boven dat Europese gemiddelde.

Het grootste deel van die enorme hoeveelheid wordt gestort, verbrand of illegaal gedumpt. Slechts een zesde van alle afgedankte elektronische apparaten wordt gerecycled. Terwijl er heel veel plekken zijn waar je die kunt inleveren. Of, nog duurzamer, waar je ze kunt laten repareren. Waarom vinden we het zo moeilijk om elektronica in te leveren? Milieu Centraal laat daar al jaren onafhankelijk onderzoek naar doen. Expert Mariska Joustra licht de belangrijkste redenen toe.

1. We worden omringd door koopprikkels
   "Waar je ook komt, we worden omringd door koopprikkels. Daarnaast vinden veel mensen het leuk om iets nieuws te kopen."
2. Iets nieuws kopen is makkelijker
   "Voor een reparatie moet je moeite doen: uitzoeken welk onderdeel kapot is, het bestellen en daarna bedenken hoe je het monteert. Wie dat zelf niet kan, moet op zoek naar iemand die dat wel kan. In de tussentijd kun je het apparaat niet gebruiken. Een nieuwe aankoop kost minder tijd en vaak kun je het nog thuis laten afleveren ook."
3. We zijn het repareren verleerd
   "Het ontbreekt ons aan kennis om reparaties zelf uit te voeren. En omdat we een nieuw apparaat in een handomdraai kunnen aanschaffen, verdiepen we ons er niet meer in. Dat is zonde, want veel 'kapotte' apparaten zijn helemaal niet stuk. Koffiezetapparaten bijvoorbeeld doen het vaak weer nadat ze zijn ontkalkt."
4. We weten niet waar we terechtkunnen
   "Er zijn veel repaircafés waar je terechtkunt met een dienstweigerend apparaat. Hoewel het aantal bezoekers stijgt, weet nog lang niet iedereen ze te vinden. Dat geldt ook voor inleverpunten voor kapotte elektronica."
5. We vinden repareren eng
   "Mensen vinden een reparatie vaak eng. Stel je voor dat het product kort na de reparatie weer kapotgaat? En hoe zit het met de garantie na zo'n reparatie?"
6. Repareren is (vaak) duur
   "De btw op arbeid is hoog. Daarom kost de reparatie van een stofzuiger of wasmachine vaak relatief veel geld. Als de aanschaf van een nieuw product maar iets duurder is, zien mensen vaak af van een reparatie."

Opvallend is dat uit recent onderzoek van Motivaction blijkt dat we het wel beter willen doen: vier op de vijf mensen vinden onderhoud en zuinig omgaan met spullen belangrijk. Hoe veranderen we onze mindset, en handelen we daar ook echt naar?

1. Onderhoud je elektronische apparaten goed. Daardoor gaan ze veel langer mee.
2. Gooi een kapot apparaat niet weg, maar breng het naar een repaircafé bij jou in de buurt. Of zoek online naar video's hoe je het zelf kan repareren. Dat kan bijvoorbeeld bij Jafix of iFixit. Of bel anders een monteur.
3. Breng apparaten die je niet meer gebruikt naar de kringloopwinkel of verkoop ze online via bijvoorbeeld Marktplaats. Uitzondering: oude koelkasten, vriezers en wasdrogers vreten vaak zo veel stroom dat je ze beter kunt inleveren voor recycling.
4. Lever ook kapotte apparaten in voor recycling. Dat kan vrijwel altijd op de plek waar ze soortgelijke spullen verkopen. Dat geldt ook voor oude wasmachines en vaatwassers, die de leverancier van het nieuwe product voor je afvoert.
5. Grote apparaten die niet vervangen worden, breng je naar de milieustraat. Een overzicht van inleverpunten vind je op Wecycle.
6. Als je een nieuw elektronisch apparaat nodig hebt, kijk dan ook eens naar een tweedehands of refurbished exemplaar.