Deze week zaten zo'n twaalf miljoen Oekraïners lange tijd zonder stroom en water door Russische aanvallen. Dat is de laatste tijd eerder regel dan uitzondering: de Oekraïense energievoorziening is vaak het doelwit van de Russen.

Die energievoorzieningen zijn extra hard nodig nu het winter is. De temperaturen kunnen dalen tot 20 graden onder nul. De onbetrouwbare stroomvoorziening is niet het enige probleem: kapotgeschoten huizen bieden sowieso al weinig bescherming tegen de kou.

De omstandigheden in Oekraïne zijn op dit moment "niet erg gemakkelijk", ziet ook Alexander Vlasenko. Hij is woordvoerder van de Oekraïense delegatie van het Internationale Rode Kruis en op dit moment in Kyiv. "De temperaturen zijn onder nul en er zijn veel stroomonderbrekingen."

Toch proberen veel mensen een normaal leven te leiden, zegt Vlasenko. "De stroomonderbrekingen hebben zeker invloed op het dagelijks leven, maar we proberen te leven zoals gebruikelijk in deze tijd van het jaar."

Door de winter moeten hulporganisaties hun werkwijze wel aanpassen. "De hulpvraag is anders wanneer het 10 graden boven nul is dan wanneer het 5 graden vriest", legt Vlasenko uit. "Vooral als mensen in huizen zonder verwarming of met kapotte ramen verblijven."

Oekraïne trof zelf al maatregelen, bijvoorbeeld door 'warmtepunten' op te zetten in Kyiv. Op deze plekken, die draaien op generatoren, kunnen inwoners opwarmen en hun apparaten opladen. Tegelijkertijd worden ook drastischere maatregelen genomen, zoals de evacuatie van inwoners van Zuid-Oekraïense steden.

Hulporganisaties willen nu vooral mensen de winter doorhelpen. UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, helpt achtduizend mensen met het repareren en isoleren van hun huizen. Stichting Vluchteling zorgt in Oekraïne en buurland Moldavië voor onder andere warme kleding, slaapzakken, powerbanks en dekens. Ook worden opvangplekken "winterklaar" gemaakt.

Ook het Rode Kruis heeft een speciaal programma voor winterhulp gelanceerd. Kapotte ramen worden gerepareerd en mensen krijgen brandhout. Er wordt ook veel drinkwater geleverd op plekken waar die voorziening is uitgevallen. Dat is vooral het geval in het zuiden van het land, legt Vlasenko uit.

In navolging van de hulporganisaties hebben meerdere landen hun hulp opgeschaald. De Europese Commissie riep een paar weken geleden op om meer steun te bieden om het land "winterklaar" te maken. Dat kan door bijvoorbeeld generatoren te sturen, zei Eurocommissaris Janez Lenarcic (Crisismanagement).

Meerdere landen deden dat al. Zo beloofde de Belgische regering zaterdag meer geld tijdens een bezoek aan Kyiv. Dat wordt niet alleen besteed aan militaire steun, maar ook aan generatoren, slaapzakken en medische hulp. Nederland trok al eerder de portemonnee en beloofde zo'n 110 miljoen euro extra aan noodhulp om Oekraïne de winter door te helpen.

Toch blijven de zorgen over de winter bestaan. Het is lastig te voorspellen hoe de oorlog zich gaat ontwikkelen. "We weten niet eens hoe de situatie over een week zal zijn", zegt Vlasenko. "Maar veel mensen voorspellen dat dit de zwaarste winter in de moderne geschiedenis wordt."