
Het Parool Van zelfhulp word je toch niet gelukkig
Dit artikel is afkomstig uit Het Parool. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Ze stonden met 6000 man in de Ziggo Dome, hadden cursussen met 100.000 deelnemers, verkochten 150.000 exemplaren van hun boeken. De mannen achter 365 dagen succesvol, David de Kock (45) en Arjan Vergeer (41), waren sinds hun opkomst in 2012 marktleider op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, onlosmakelijk verbonden met de gedachte: als je maar hard genoeg werkt aan jezelf, komt alles goed. Nu gooien ze het over een andere boeg. Weg met de zelfhulp, alles draait om verbinding: hoe verbonden je bent met jezelf, met je partner, de mensen om je heen en de wereld. De kwaliteit van je relaties bepaalt de kwaliteit van je leven. Morgen verschijnt hun nieuwe boek Zugether, de kracht van verbinding - 25 manieren voor meer vriendschap, verbinding en aandacht voor elkaar. Zelfhulp, stellen de twee voormalige goeroes van de zelfhulp, maakt eenzaam.
Wat is er mis met zelfhulp?
David de Kock: "Zelfhulp zorgt voor verwijdering. De hele gedachte: als je niet succesvol bent, ligt het aan jezelf, heb je niet hard genoeg gewerkt, heb je je kansen niet gepakt… Dan mis je dat je met elkaar een systeem vormt."
Arjan Vergeer: "Alle aandacht die naar dat 'zelf' gaat, gaat per definitie niet naar de omgeving waar je in zit. Dat is een gemiste kans, want alles wat ik ben, ben ik vanwege het ecosysteem waar ik in zit. Ik ben vader omdat ik kinderen heb, ik ben compagnon omdat ik een businesspartner heb. Ik ben echtgenoot omdat ik een geliefde heb. We worden voor een heel groot deel gemaakt door de mensen met wie we zijn. En daar is binnen de zelfhulp te weinig aandacht voor. Zelfhulp duwt je de eenzame weg op: als je maar je gedachten en je overtuigingen verandert, dan komt het wel goed met je. Maar dan zie je over het hoofd dat we een druppel zijn in een oceaan, die ook bepaalt welke kant we opstromen."
Jullie maken hiermee toch best een ommezwaai. Waar kwam die vandaan?
Vergeer: "We stonden in steeds grotere zalen, we hadden een tweedaags seminar in de Ziggo Dome met 6000 mensen, het grootste ooit in Nederland. Op dat moment hadden we moeten voelen: het is ons gelukt. Maar iets knaagde er. Toen realiseerden we ons: er staan hier heel veel mensen naar óns te kijken, in plaats van naar elkaar. Dat voelde heel onbevredigend."
De Kock: "De volgende dag hebben we het anders aangepakt, en kwam er een heel andere energie vrij. Waar de eerste dag echt hard werken was, voelde de tweede dag als iets met elkaar. Dat wilden we verder onderzoeken. Het ergste bij-effect van deze tijd is eenzaamheid, en wat stel je daar tegenover: verbinding. We willen nog steeds van Nederland het gelukkigste land van de wereld maken, maar in plaats van 'je kunt meer dan je denkt dat je kunt', willen we naar 'samen zijn we veel meer dan we denken dat we zijn'."
Heeft de pandemie dit idee versterkt?
De Kock: "Zeker. Maar de eenzaamheid was niet opeens weg toen we elkaar weer mochten opzoeken. Alles kan weer, maar festivals verkopen niet uit, theaters en horeca zitten niet vol."
Vergeer: "De pandemie heeft de voedingsbodem voor polarisatie vergroot. Veel conflicten ontstonden doordat we elkaar niet meer recht in de ogen keken. Corona heeft ons verder doen terugtrekken in onszelf. Dat is nu de uitnodiging: we moeten elkaar weer gaan zien als partner, in plaats van als iemand die we moeten wantrouwen. Ik geloof dat als we iets willen doen om van Nederland een ontspannen land te maken en met elkaar de grote problemen van deze tijd op te lossen, dat we dan elkaar eerst moeten leren vertrouwen en toelaten. En daar is verbinding de sleutel."
Is eenzaamheid het grootste probleem van deze tijd? Erger dan, zeg, de opwarming van de aarde?
De Kock: "Ja. Als je het filosofisch bekijkt, is ook de opwarming van de aarde een vorm van eenzaamheid. Het klimaatprobleem is zo abstract, daar zijn mensen niet mee verbonden. Mensen zijn verbonden met het huis waar ze wonen en het scherm waar ze op kijken, maar niet met het bos waar ze in lopen. Op het moment dat je snapt dat je verbonden bent met het geheel, ga je automatisch beter zorgen voor de plek waar je je bevindt, deze planeet."
Verbondenheid zorgt voor verantwoordelijkheidsgevoel?
De Kock: "Voor empathie. Als je niet verbonden bent, is het probleem niet van jou. En hoe meer druk erop komt te liggen dat je mee moet in een rat race, dat je voorop moet lopen, hoe minder je je het kunt veroorloven om ervoor te zorgen dat anderen ook mee kunnen komen. Je carrière doe je alleen, je school doorloop je alleen, zelfs kinderen opvoeden doe je bijna alleen. Maar als we blijven hangen in de kreet: succes is een keuze, wordt het leven een wedstrijd en gaan veel mensen niet mee kunnen komen."
Vergeer: "Veel grote problemen zijn terug te brengen tot het paradigma dat we ons leven in ons eentje moeten zien te rooien. En als je dat denkt, zorg je niet voor elkaar, voor de planeet, en ook niet echt voor jezelf."
Hebben jullie nog nagedacht over die term, verbinding?
De Kock: "Zeker. Meer dan een jaar."
Het is zo'n loze kreet.
De Kock: "Verschrikkelijk! Daarom kwam onze uitgever met de suggestie de titel van het boek over de landsgrenzen te trekken, met een verbastering van de Duitse en de Engelse term. Een woord lenen en er iets nieuws van maken, vooral om het af te stoffen. Want je hoort het de manager op de werkvloer al zeggen: 'We moeten meer verbinden!'"
Dat klinkt als de Cup-a-Soupreclame.
De Kock: "Precies, en dat wilden we niet. En wilden ook geen wijsneuzig pleidooi houden, maar laten zien: doe het maar! Heel simpel: nodig je buurvrouw uit voor een kop koffie. Steeds minder mensen weten nog hoe hun eigen buren heten."
Vergeer: "Er staan 25 oefeningen in het boek waarbij je aan de hand wordt genomen: hoe je een waardevol gesprek voert, hoe je op een fijne manier contact legt met iemand anders. Er zitten zelfs bloemzaadjes in het boek zodat je iets moois kunt planten. Allemaal vormen, juist om dat loze woord, dat tegelijk zo rijk is, in te kleuren."
Naast die oefeningen staan er ook dertien misverstanden over zelfhulp in. Waarom je juist niet moet loslaten, waarom je niet gelukkig wordt van zelfliefde, waarom meer me-time niet beter is. Dat is juist wat overal op Instagram rondgebazuind wordt: voor jezelf kiezen, nee zeggen.
Vergeer: "Ik geloof dat een focus op me-time en zelfzorg een vorm van symptoombestrijding zijn. Als je werkelijk verbonden bent met de mensen om je heen en de dingen die je doet, levert je dat ook energie op. Dan hoef je daar niet van te herstellen door uit de verbinding te gaan en me-time te eisen. Ik denk dat het enorm zou helpen als we ons zouden afvragen: voor wie kan ik er zijn? En dus niet: hoe trek ik me terug zodat ik kan herstellen van een wereld waarin ik overprikkeld ben en ongelukkig word?"
Lezers kunnen zich aansluiten bij de Zugethercommunity, schrijven jullie. Bestaat die dan al?
De Kock: "Er zijn al veel mensen lid van de 365-community, die druppelen nu de Zugethercommunity binnen. Daar zitten nu al dertigduizend mensen op je te wachten. Als je het boek hebt en je link hebt geactiveerd, kom je in een speciaal klasje. Je bent meteen onderdeel van een groter geheel."
Vergeer: "De eerste reacties zijn positief. Mensen zeggen: wat fijn dat we het weer samen mogen doen, dat ik niet meer zo streng voor mezelf hoef te zijn. Het is te lang alleen gegaan over 'haal het beste uit jezelf, word overal geweldig in'. Nu mag het gaan over: kijk eens om je heen, verdiep je in wat er is en doe het samen. Ik zie heel veel opluchting."
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen