We verbruikten de afgelopen maanden veel minder gas vergeleken met voorgaande jaren. Korter douchen, de thermostaat een graadje lager, alleen ruimtes verwarmen waar je zelf bent; het zijn bekende trucs om de energiekosten te drukken. Maar ga je blind voor die besparing, dan loop je het risico op kapotte leidingen. En dan ben je onder de streep veel duurder uit.

"Mensen blijven meer op hun portemonnee zitten, dus verwachten we ook meer bevroren leidingen", zegt mede-eigenaar Camiel Hack van Loodgieter.nl. "Dat probleem krijg je vooral als je hele ruimtes niet meer verwarmt. Je wil deze winter misschien je radiator op zolder helemaal dichtdraaien, omdat je er toch nooit komt. Maar een klein beetje circulatie in je verwarming is toch wel aan te raden. Stromend water bevriest niet zo snel."

"Er zijn nog huizen waar de geiser op het balkon hangt", weet Hack. "Als je daar niks aan doet, is de kans groot dat hij kapot vriest. Binnen in een woning gebeurt af en toe wel eens iets in de kruipruimte. En op zolder lopen er vaak leidingen achter de aftimmering, langs de buitenkant van je woning. Daar kan het in de winter ook koud worden. Als mensen zoveel mogelijk willen besparen en daar geen rekening mee houden, zou dat wel eens een probleem kunnen worden."

"Ook plekken als de bijkeuken, de garage, het schuurtje of een tuinhuisje kunnen kwetsbaar zijn", zegt Dick Reijman van Techniek Nederland. "Buisisolatie om de leidingen helpt om de kans op bevriezing te verminderen. Maar ook stilstaand water in een geïsoleerde leiding kan uiteindelijk bevriezen. Zeker bij strenge vorst neemt dat risico toe. Dat kan zelfs leiden tot lekkages en uiteindelijk een storing in de cv-ketel."

"Zorg dat de thermostaat op minimaal 15 graden staat", adviseert Reijman. "Dan blijft de cv-ketel met tussenpozen aangaan, zodat er warm water door de leidingen blijft stromen."

"Sommige mensen zetten de aanvoertemperatuur van hun cv-ketel lager om de stookkosten te verminderen", vervolgt Reijman. "Meestal staat die ingesteld op 80 of 90 graden. Maar in een goed geïsoleerde woning kan de temperatuur omlaag naar 60 of 50 graden. Ook het tapwater kun je koeler maken, maar let daar wel bij op; bij een temperatuur onder de 60 graden loop je kans op een legionellabesmetting."

Leidingproblemen in de winter komen uiteraard niet alleen voor bij verwarmingsbuizen. "Denk ook aan je buitenkraan", waarschuwt Hack. "Daar zien we ieder jaar weer problemen terugkomen. Sommige mensen vergeten 'm helemaal, of denken dat het genoeg is om het kraantje binnenshuis af te sluiten. Maar er blijft dan nog steeds water in je leidingen staan, dus daardoor kunnen ze ook klappen."

"Bij je afsluitkraantje zit meestal een aftapper", legt Hack uit. "Omdat die lager ligt dan je buitenkraan, kun je je leiding er ook echt helemaal mee laten leegstromen. Als je daaraan denkt, kan er niet zoveel meer gebeuren."